Dogodilo se na današnji dan - 5. Septembar
1514. - | Turski sultan Selim I uao je u Tabriz u Persiji. |
1568. - | Rođen je italijanski filozof, dominikanac Tomazo Kampanela (Tommaso Campanella), zastupnik utopijske filozofije. Optuen da iri jeretičku nauku, osuđen je 1599. na doivotni zatvor. Oslobođen je nakon 27 godina na intervenciju pape Urbana VIII. Svoj ideal drave opisao je u delu "Grad sunca" koje je postalo udbenik utopijske filozofije. |
1600. - | Poveljom engleske kraljice Elizabete osnovana je "Istočnoindijska kompanija" koja je dobila monopol na trgovinu sa Istokom, čime je počela britanska trgovačka, a potom i kolonijalna ekspanzija indijskog podkontinenta. |
1774. - | U Filadelfiji je počeo Prvi kontinentalni kongres na kojem su se predstavnici 13 američkih kolonija usprotivili britanskom uticaju u Severnoj Americi, to je bio uvod u Američki rat za nezavisnost u aprilu 1775. |
1791. - | Rođen je nemački kompozitor Jakob Libman Ber (Liebmann Beer), poznat kao Đakomo Majerber (Giacomo Meyerbeer). iveo je u Parizu gde je komponovao svoja glavna dela i odigrao značajnu ulogu u stvaranju francuske velike opere ("Hugenoti", "Afrikanka", "Robert Đavo", "Prorok"). |
1800. - | Britanci pod komandom admirala Nelsona preuzeli su od Francuza Maltu. Pariskim mirom 1814. Britanija je i zvanično dobila Maltu koja je postala vana britanska baza na putu prema Indiji. |
1857. - | Umro je francuski filozof i matematičar Ogist Kont (Auguste Comte), jedan od osnivača filozofije pozitivizma i sociologije ("Kurs pozitivne filozofije", "Sistem pozitivne politike"). |
1864. - | Flote Velike Britanije, Francuske i Holandije napale su Japance u tesnacu imonoseki, za odmazdu zbog odluke Japana da zatvori svoje luke i istera strance. |
1888. - | Rođen je indijski filozof i dravnik Sarvepali Radakrinan (Servepalli Radhakrishnan), predsednik Indije od 1962. do 1967, profesor filozofije na indijskim univerzitetima i na Oksfordu. U svojim delima zastupa filozofski univerzalizam i ideju integracije istočne i zapadne filozofije ("Indijska filozofija", "Istočna religija i misao Zapada", "Istorija istočne i zapadne filozofije"). |
1899. - | Umro je srpski dravnik i istoričar Jovan Ristić, vođa desnog krila Liberalne stranke, jedan od najznačajnijih srpskih diplomata 19. veka. Uspeno je vodio pregovore s Turcima o oslobađanju srpskih gradova, bio je predstavnik Srbije na Berlinskom kongresu 1878, dva puta regent i tri puta premijer. Napisao je "Diplomatsku istoriju Srbije 1875-1878". |
1905. - | Mirom u Portsmutu (Nju Hempir), uz posredovanje američkog predsednika Teodora Ruzvelta (Theodore Roosevelt) zavren je Rusko-japanski rat. Rusija je predala Japanu Port Artur i priznala japanske interese u Koreji. |
1939. - | SAD su proglasile neutralnost u Drugom svetskom ratu, ali su kasnije zakonima "Cash and Carry" (Plati pa nosi) i "Leand-Lesa Act", Zakon o zajmu i najmu) pomagali orujem savezničke snage. Amerikaci su uli u rat 7. decembra 1941. kada su japanske trupe napale američku pomorsku bazu Perl Harbur. |
1960. - | Predsednik Konga (Zair) ozef Kasavubu (Joseph) smenio je vođu nacionalnooslobodilačkog pokreta i prvog kongoanskog premijera Patrisa Lumumbu (Patrice). |
1972. - | Pripadnici palestinske terorističke organizacije "Crniseptembar" kidnapovali su, a potom ubili 11 izraelskih sportista, učesnika Olimpijskih igara u Minhenu. U 24-časovnoj pucnjavi na aerodromu, poginula su i četvorica terorista i jedan zapadnonemački policajac. |
1972. - | Zapadnonemački teroristi su oteli predsednika Federacije zapadnonemačke industrije Hansa Martina lejera (Shleyer), čije je telo pronađeno 19. oktobra 1977. u Francuskoj. |
1990. - | Premijeri Severne i June Koreje susreli su se u Seulu, na prvim zvaničnim razgovorima na visokom nivou između dveju zemalja podeljenih posle Korejskog rata 1953. |
1995. - | Francuska je izvela prvu u seriji atomskih proba na pacifičkom ostrvu Mururoa, to je izazvalo osudu irom sveta i masovne proteste, posebno u Australiji i na Tahitiju. |
1997. - | U Kalkuti je umrla Majka Tereza, misionarka koja je ivot posvetila siromanim i bolesnim. Za svoj humanitani rad dobila je 1979. Nobelovu nagradu za mir. Albanka rođena u Skoplju, stupila je 1928. u drubu Majke Boije od Loreta u Irskoj, a potom je u Kalkuti 1950. osnovala novu drubu Sestre misionarke ljubavi. |
2000. - | U Beogradu je umro Slavko Leovac, predsednik Akademije nauka i umetnosti Republike Srpske, jedan od najistaknutijih knjievnih kritičara i istoričara srpske knjievnosti u drugoj polovini 20. veka (zbirke eseja "Svetlo i tamno", "Mit i poezija", "Metamorfoze"). |
2001. - | Dravni tuilac Perua podigao je optunicu protiv biveg predsednika Alberta Fudimorija (Fujimori) zbog umesanosti u dva masakra koje su izvrili paramilitarni odredi ranih devedesetih. |
2002. - | U eksploziji automobila bombe u Kabulu (Avganistan) poginulo je 26 a povređeno 150 osoba. U Kandaharu pokuan atentat na predsednika Avganistana Hamida Karzaia. |
2003. - | Sjedinjene Američke Drave su zamrznule finansijska sredstva desetorici članova azijske terorističke grupe Dema Islamija, koja se dovodi u vezu sa mreom iste orijentacije Osame bin Ladena Al Kaida. |
2005. - | U padu aviona Boing 737-200 indoneanske aviokompanije Mandela na naseljeno područje na severu ostrva Sumatra poginulo je 149 osoba. Pad aviona preivelo je 15 putnika. |
Pretraga
Glavni meni
Usred zime najzad sam naučio da je bez mene, tamo negde, nepobedivo leto.
Evropska unija
119.23
SAD
101.29
Švajcarska
104.19
Velika Britanija
134.34
Hrvatska
15.9
Bosna i Hercegovina
60.96
Anketa
Linkovi